Türkiye’de Kripto Para Nasıl Alınır Satılır?

Kripto para meraklılarının ticaret yolculuğu bundan neredeyse 9 sene önce, 17 Mart 2010’da başladı. Jed McCaleb’ın meşhur Mt. Gox’u kurup Mark Karpeles’e devrinin ardından ise Bitcoin al sat meraklılarının hücumuyla beraber borsanın bütün Bitcoin sirkülasyonunun % 70-80’ine hükmettiği dönemler oldu. Öyle ki 2013’te “piyasanın soğuması adına” Mt. Gox bir kaç günlüğüne Bitcoin ticaretini durdurarak fiyatların düşmesini sağladı. Mt. Gox’un başından beri kötü yönetildiği iddialarının sonucu olarak borsanın kapandığı 2014 senesinden bu yana gelinen noktada ise piyasayı şu rakamlar tarif ediyor: 2081 kripto paranın al sat yapıldığı borsaların sayısı ise 15891 seviyesinde. Bu denli çoğalmış kripto para borsasında alım satımı yapılan kripto paraların piyasa değeri toplam 168 milyar Amerikan Dolarını geçti bile. Bu çevrimiçi pazarlar, son 24 saatte 17 milyar USD’yi aşan bir işlem hacmi kaydetti. Ticarete tâbi kripto paralar arasında ise tahmin edeceğiniz üzere %53 ile Bitcoin başı çekiyor.

Kripto paralar elde edilebilmeleri açısından ikiye ayrılıyor. Sanal para aleminin altını denilen Bitcoin ve bu kategoride benzerlerinin dahil olduğu “mine” edilebilen yani “kazıp çıkarılabilenler” ve Ripple gibi “kazıp çıkarılamayanlar”. Mine etme işlemine “mining” deniyor, biz de yazının kısalığı adına “mining” olarak telaffuz edelim. “Mining”, genelde, bir kripto paranın proof-of-work algoritması gereği, işlemlerin onaylanması adına CPU veya GPU’larını bu işe vakfeden kullanıcılara ödül olarak bloklardan verilen kripto para oluyor. Böylelikle çıkarılan kripto paradan, paranın ağının geliştirilmesi veya tanıtım faaliyetleri için yüzdeler ayrıldığı da oluyor ki sistem kendini besleyebilir olsun. “Mine” edilemeyen kripto paralar da ise bütün para en başta sistemin sahibi tarafından yaratılmış oluyor ve Ethereum yahut Stellar gibi ağdaki kontrat işlemleri veya para transferlerinde “aracı” olarak kullanılıyor.

Sanal Para Nasıl Alınır?

Bir kripto parayı “mine” etmeyecek veya edemeyecekseniz yahut mine edilemeyecek bir kripto para ilginizi çekiyorsa elde etmenizin tek yolu kripto para satın al sat yapabileceğiniz bir kripto para borsasına üye olmak olarak kalıyor. Bu noktada da “kripto para nereden alınır” sorusu öncelikle karşımıza çıkıyor ki bu konuda kendi araştırmanızı yaparak, güvenlik, işlevsellik, kolaylık gibi başlıklarda sizde en iyi izlenimi bırakan kripto para borsasını seçmeniz gerekiyor. Aralarına her gün yenilerinin katıldığı kripto para borsalarında yenilikçi ve rekabetçi olan yeni aktörleri de gözden kaçırmayarak sonuca vardığınız siteye üye olmanız ilk adım oluyor. Herhangi bir siteye üye olmaktan çok farklı gelişmeyen bu işlemden sonra ise aşağı yukarı her sanal para al sat sitesinin, hem kendi güvenlikleri hem de regülasyonlar gereği uyguladıkları KYC yani “müşterini tanı” uygulaması gereği kimliğinizin sistem tarafından onaylanması söz konusu oluyor. Bu aşama sonrasında ise arzu ettiğiniz ve kripto para borsasının da izin verdiği para transferi yöntemiyle hesabınıza uygun para biriminde para yükleyip o para ile de ticaretine dahil olmak istediğiniz sanal parayı satın alıyorsunuz, hepsi bu kadar. Sanal cüzdan(lar)ınızın size üzerinde bütün yetkiyi tanıyan “özel anahtar”ını (private key) dikkatli bir şekilde muhafaza etmeniz gerektiğini de hatırlatalım. Size bir sanal para yollamak isteyenlerle ise sadece “açık anahtar”ınızı (public key) paylaşmalısınız.

Geleceğin ödeme yöntemi olmak amacıyla yola çıkmış kripto paralar bu amaçlarına ulaşmadan önce sanal para al sat siteleri sayesinde bugünün borsa konusu varlıkları oldular bile. Bu borsaların bir parçası olmak ise yazıda anlattığımız kadar kolay.